پيشگفتار چاپ آلمانى
"مانيفست حزب کمونيست"
سال ١٨٧٢

"اتحاديه کمونيستها" اين سازمان بين‌المللى کارگرى، که بديهى است در شرايط آن روز تنها ميتوانست بصورت سازمانى مخفى وجود داشته باشد، در کنگره خود که در نوامبر سال ١٨٤٧ در شهر لندن انعقاد يافته بود، ما امضاء کنندگان زيرين را مأمور ساخت برنامه مفصل تئوريک و عملى حزب را براى انتشار تهيه نماييم. بدين ترتيب "مانيفست" زيرين بوجود آمد و چند هفته قبل از انقلاب فوريه[١] دستنويس آن براى چاپ به لندن فرستاده شد. "مانيفست" که ابتدا به آلمانى بچاپ رسيد، دستکم دوازده بار بدين زبان با چاپهاى گوناگون در آلمان و انگلستان و آمريکا نشر يافت. ترجمه انگليسى آن که بوسيله ميس هلن مک فارلن انجام يافته بود براى نخستين بار در سال ١٨٥٠ در شهر لندن در "Red Republican" منتشر گشت و سپس در سال ١٨٧١ اقلا سه بار در آمريکا، ترجمه‌هاى مختلفى از آن نشر يافت. ترجمه فرانسه، براى اولين دفعه کمى پيش از قيام ماه ژوئن سال ١٨٤٨ در پاريس از چاپ خارج و اخيرا نيز در "Le Socialiste" چاپ نيويورک منتشر شده است. ترجمه جديدى در دست تهيه است. ترجمه لهستانى آن اندکى پس از نخستين چاپ آلمانى در لندن نشر يافت. ترجمه روسى آن در سالهاى شصت در شهر ژنو انجام گرفت. به زبان دانمارکى نيز اندکى پس از انتشارش ترجمه گرديد.

گرچه در عرض بيست و پنج سال اخير شرايط و اوضاع قويا تغيير يافته، با اين همه، اصول کلى مسائلى که در اين "مانيفست" شرح و بسط داده شده است رويهم رفته تا زمان حاضر نيز به صحت کامل خود باقى مانده است. در بعضى جاها شايسته بود اصلاحاتى بعمل آيد. اجراء عملى اين مسائل اصولى، همانطور که در خود "مانيفست" ذکر شده، هميشه و همه جا مربوط به شرايط تاريخى موجود است و به همين جهت براى آن اقدامات انقلابى که در پايان فصل دوم قيد گرديده است به هيچ وجه اهميت مطلق نميتوان قائل شد. در شرايط امروزى شايسته بود که اين قسمت از بسى لحاظ بشکل ديگرى بيان شود. نظر به تکامل فوق‌العاده صنايع بزرگ در عرض بيست و پنج سال اخير و رشد سازمانهاى حزبى طبقه کارگر که با اين تکامل صنعتى همراه است و نيز نظر به تجربيات عملى که اولا در انقلاب فوريه و آنگاه بميزان بيشترى در کمون پاريس، يعنى هنگامى که براى نخستين بار مدت دو ماه پرولتاريا حکومت را بدست داشت، حاصل آمده اين برنامه اکنون در برخى قسمتها کهنه شده است. بويژه آنکه کمون ثابت کرد که "طبقه کارگر نميتواند بطور ساده ماشين دولتى حاضر و آماده اى را تصرف نمايد و آن را براى مقاصد خويش بکار اندازد" (رجوع کنيد به "جنگ داخلى در فرانسه. پيام شوراى کل جمعيت بين المللى کارگران"[٢] - چاپ آلمانى صفحه ١٩، که در آنجا اين فکر بطور کاملترى شرح و بسط داده شده است). بعلاوه بخودى خود واضح است که انتقاد از نوشته‌هاى سوسياليستى براى امروز ناقص است زيرا اين انتقاد فقط تا سال ١٨٤٧ را در بر ميگيرد و نيز مسلم است که ملاحظات مربوط به مناسبات کمونيستها با احزاب گوناگون اپوزيسيون (فصل چهارم)، گو اينکه رئوس مسائل آن حتى امروزه نيز به صحت خود باقى است، ولى باز برخى از جزئيات آن کهنه شده زيرا وضع سياسى کاملا تغيير کرده و تکامل تاريخى، اغلب احزابى را که از آنها نام برده شده از صفحه روزگار زدوده است.

با اين وجود "مانيفست" سندى است تاريخى ما ديگر خود را محق نميدانيم که در آن تغييرى وارد سازيم. ممکن است ميسر شود که در چاپ بعدى مقدمه‌اى ترتيب دهيم که فاصله زمانى بين ١٨٤٧ تا امروز را در بر گيرد؛ اقدام به چاپ کنونى "مانيفست" براى ما چنان غير منتظره بود که وقت انجام اين کار را نداشتيم.

کارل مارکس، فريدريش انگلس لندن - ٢٤ ژوئن سال ١٨٧٢

[٢] "Der Bürgerkrieg in Frankreich, Adresse des Generalrats der Internationalen Arbeiterassoziation" - Karl Marx


بازنويسى از روى نسخه فارسى "مانيفست" - اداره نشريات بزبانهاى خارجى - مسکو سال ١٩٥١